Πόσες φορές έχετε εκνευριστεί με το να περιμένετε τον υπολογιστή σας να ξεκινήσει ή να δείτε επιτέλους να ανοίγει η ιστοσελίδα που επιλέξατε πριν 2 λεπτά. Αν είσαστε σαν και εμένα και τους υπόλοιπους ανθρώπους που χρησιμοποιούν υπολογιστή, θα έχετε σίγουρα αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις.

Σε μια έρευνα παρατηρήθηκε ότι μια από τις μεθοδολογίες που θα περιγράψουμε παρακάτω βελτίωσε συγκεκριμένες διαδικασίες από την απόκριση των 11.7 δευτερολέπτων σε 2 και εδώ θα περιγράψουμε όχι μια αλλά 8 διαφορετικές. 

Είναι ο υπολογιστής καινούργιος; Είναι παλιός; Δεν παίζει πάντοτε ρόλο! Με τον ένα τρόπο ή τον άλλο η ταχύτητα σιγά σιγά θα “πέσει”. Τα καλά νέα είναι ευτυχώς λίγα βήματα μακρυά!Λίγα βήματα που μπορείτε να κάνετε οι ίδιοι για να βελτιώσετε την ταχύτητα των windows.

Μήπως ο υπολογιστής σας ξεκινάει αυτόματα “άχρηστες” εφαρμογές;

Ας το παραδεχτούμε, το περιβάλλον των Windows είναι δυναμικό. Εγκαθιστάτε εφαρμογές, ενημερώσεις, τεστάρετε πράγματα και αυτή είναι η ουσία έτσι και αλλιώς. Κάποιες όμως εφαρμογές ρυθμίζονται να ξεκινούν κάθε φορά που ανοίγει ο υπολογιστής σας, παρόλο που δεν είναι πάντοτε αναγκαίο.

Ας πάρουμε το λατρεμένο Skype για παράδειγμα, είναι μια χρησιμότατη εφαρμογή που μας φέρνει πιο κοντά με φίλους και συνεργάτες. Όπως όλες οι εφαρμογές , έτσι και το Skype, όταν “τρέχει”, καταναλώνει μνήμη και επεξεργαστική ισχύ. Εάν είναι ρυθμισμένο να ξεκινάει αυτόματα, θα καταναλώνει πάντοτε ένα ποσοστό μνήμης και επεξεργαστικής ισχύς, ακόμα και όταν δεν πρόκειται να επικοινωνήσουμε με κάποιον. Οπότε, ίσως να είναι καλύτερο να απενεργοποιήσουμε την αυτόματη εκκίνηση της εφαρμογής. Έτσι και αλλιώς μπορούμε να τρέξουμε το Skype όποτε το χρειαζόμαστε.

Για να έχετε πρόσβαση στη λίστα με τις εφαρμογές που είναι ρυθμισμένες να ξεκινούν αυτόματα, πατήστε στο πληκτρολόγιο Ctrl + Alt + Del  ταυτόχρονα και επιλέξτε έναρξη διαχείρισης εργασιών (Start task manager)

Από εκεί επιλέγετε Αρχείο (File) –> επιλέγετε νέα εργασία (New Task (Run…). Στο παράθυρο που θα ανοίξει πληκτρολογείτε msconfig και πατάτε το κουμπί εντάξει (ΟΚ).

Πηγαίνετε στην ενότητα έναρξη και αφήνετε μη επιλεγμένες τις εφαρμογές που δεν θέλετε να ξεκινούν αυτόματα και πατάτε το κουμπί εντάξει (ΟΚ).

Έχετε λειτουργικό Windows 8 ή μεταγενέστερο;

Στην περίπτωση που έχετε windows 8+ λειτουργικό σύστημα, η διαδικασία διαφοροποιείται λίγο. Πατάτε στο πληκτρολόγιο Ctrl + Alt + Del ταυτόχρονα και επιλέγετε έναρξη διαχείρισης εργασιών (Start task manager). Πατάτε στο περισσότερες λεπτομέρειες:

Πηγαίνετε στην ενότητα έναρξη (startup tab), επιλέγετε την εφαρμογή που θέλετε να απενεργοποιήσετε και πατάτε το κουμπί απενεργοποίηση. Επαναλαμβάνετε τη διαδικασία για κάθε εφαρμογή που θέλετε να απενεργοποιήσετε και κλείνετε το παράθυρο.

Να σημειώσουμε, ότι κάποιες εφαρμογές πρέπει να ξεκινάνε αυτόματα, όπως για παράδειγμα το antivirus. Σε περίπτωση που δεν γνωρίζετε ποια εφαρμογή κάνει τι, μπορείτε να ψάξετε το όνομα της στο google.

Ξεκινάει η εφαρμογή σας αυτόματα σαν υπηρεσία;

Κάποιες εφαρμογές είναι ρυθμισμένες σαν υπηρεσίες προκειμένου να μπορούν να ξεκινάνε ανεξάρτητα από τη διαδικασία εισόδου στα Windows. Για να έχετε πρόσβαση στην κονσόλα των υπηρεσιών πατάτε ταυτόχρονα Ctrl + Alt + Del –> επιλέγετε έναρξη εργασιών (Start Task Manager) –> επιλέγετε Άρχειo (File) –> επιλέγετε νέα εργασία (New Task (Run…). Στο παράθυρο που θα ανοίξει πληκτρολογείτε services.msc και πατάτε το πλήκτρο εντάξει (ΟΚ).

Η λίστα με τις υπηρεσίες μπορεί να σας μπερδέψει, καθώς χρειάζεται κάποια εμπειρία για να μπορέσετε να αποφασίσετε τι να απενεργοποιήσετε. Μπορείτε να ψάξετε στο google για το τι κάνει κάθε υπηρεσία ή να χρησιμοποιήσετε την περιγραφή στις ιδιότητες της υπηρεσίας σαν σημείο αναφοράς.

Για να δείτε τις ιδιότητες μιας υπηρεσίας, πατάτε διπλό αριστερό κλικ πάνω της. Από εκεί μπορείτε να την ξεκινήσετε, να την σταματήσετε, να ορίσετε αν θα ξεκινάει αυτόματα, χειροκίνητα κλπ.

Τα οπτικά εφέ και η απόδοση των Windows

Τα windows είναι ρυθμισμένα να προσφέρουν την καλύτερη δυνατή οπτική εμπειρία. Αυτή η οπτική εμπειρία όμως έρχεται με κάποιο κόστος, όσον αφορά την απόδοση του συστήματος, ιδιαίτερα αν το μηχάνημα είναι παλιό και/ή με χαμηλές επιδόσεις.

Προκειμένου να βρω μια ισορροπία μεταξύ απόδοσης και “ομορφιάς”, ακολουθώ την συγκεκριμένη συνταγή όσο για εμένα όσο και για τους πελάτες μου.

Ανοίγω τον windows exlorer

Πατάω δεξί κλικ στο εικονίδιο του υπολογιστή και επιλέγω ιδιότητες (properties).

Στο παράθυρο της διαχείρισης του συστήματος επιλέγω προχωρημένες ρυθμίσεις (Advanced System Settings)

Από εκεί πηγαίνω στην ενότητα προχωρημένα (Advanced), πατάω το κουμπί ρυθμίσεις (Settings) και από εκεί διαλέγω την επιλογή διαμόρφωση (Custom) με τις ρυθμίσεις που φαίνονται στην παρακάτω εικόνα:

Μήπως φορτώνετε την επιφάνεια εργασίας με τεράστιες εικόνες;

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω δει τεράστιες, σε μέγεθος, εικόνες να διακοσμούν την επιφάνεια εργασίας των Windows. Πράγμα που μειώνει την απόδοση κάθε φορά που η επιφάνεια εργασίας εμφανίζεται. Για την καλύτερη απόδοση είναι προτιμότερο να ορίζουμε βελτιστοποιημένες εικόνες σαν φόντο (background), μικρότερες των 2MB, ή ακόμα καλύτερα ένα αμιγές χρώμα, αν δεν μας ενδιαφέρει η διακόσμηση της επιφάνειας εργασίας.

Για να αλλάξετε το φόντο της επιφάνειας εργασίας πατάτε αριστερό κλικ σε μια κενή περιοχή και επιλέγετε εξατομίκευση (personalize) –> επιλέγετε αλλαγή φόντου επιφάνειας εργασίας (Desktop Background)  και από εκεί στο μενού θέση εικόνας (picture locations) επιλέγετε ότι σας αρέσει ή πατάτε αναζήτηση (browse), προκειμένου να επιλέξετε μια δική σας εικόνα. Για την καλύτερη δυνατή απόδοση ωστόσο, είναι καλύτερο να επιλέξετε απλά ένα αμιγές χρώμα (solid colors).

Έχει το σύστημα σας ελάχιστη ελεύθερη μνήμη?

Σε περίπτωση που το σύστημα σας δεν έχει αρκετή μνήμη, μπορείτε να απενεργοποιήσετε την υπηρεσία θέματα, πράγμα που θα βελτιώσει και την απόδοση του συστήματος σας αλλά και θα ελευθερώσει ένα ποσοστό μνήμης. Το “πρόβλημα” είναι ότι μετά από αυτή την ενέργεια, το περιβάλλον των Windows δεν θα δείχνει τόσο όμορφο.

Για να απενεργοποιήσετε την υπηρεσία “θέματα” ακολουθήστε τις οδηγίες της ενότητας “ξεκινάει η εφαρμογή σας αυτόματα σαν υπηρεσία;”, εντοπίζετε την υπηρεσία και την απενεργοποιείτε.

Το πιο αργό κομμάτι του συστήματος σας!

Το πιο αργό κομμάτι ενός υπολογιστή είναι ο σκληρός του δίσκος. Ίσως να πιστεύατε ότι  ο δίσκος χρησιμοποιείτε αποκλειστικά σαν αποθηκευτικό μέσο για εταιρικά και προσωπικά δεδομένα, ενώ είναι πολλά περισσότερα. Ο αποθηκευτικός χώρος ενός δίσκου χρησιμοποιείται:

• Σαν αποθηκευτικό μέσο δεδομένων
• Σαν προσωρινός χώρος αποθήκευσης για εργασίες του λειτουργικού συστήματος, internet caching, caching εφαρμογών κλπ
• Ως εικονική προέκταση της φυσικής μνήμης του συστήματος  (paging).

Καλό είναι να γίνονται κάποιες εργασίες συντήρησης, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να αποτρέψουμε το πιο αργό κομμάτι του υπολογιστή μας να βλάψει τη συνολική απόδοση του συστήματος.

Απαλλαχτείτε από τα προσωρινά αρχεία.

Η συνταγή που συνήθως ακολουθώ, προσωπικά ή και για τους πελάτες μου, έχει ως εξής. Ξεκινάω με το καθάρισμα του σκληρού δίσκου από τα προσωρινά αρχεία. Ανοίγω τον windows explorer –> πατάω δεξί κλικ στον τοπικό σκληρό δίσκο –> επιλέγω ιδιότητες  (properties) –> επιλέγω καθαρισμός δίσκου (disk cleanup).

 

Όταν τα windows ολοκληρώσουν τους απαραίτητους υπολογισμούς (μπορεί να πάρει κάποιο χρόνο), επιλέγω τα πάντα και πατάω το κουμπί εντάξει (ΟΚ). Να σημειώσω, ότι σε περίπτωση που τρέχετε Windows 8+ ή Windows 7 με εγκατεστημένη την ενημέρωση KB2852386, έχετε την επιλογή να επιλέξετε και καθαρισμό επιπρόσθετων αρχείων συστήματος.

Αυτή η διαδικασία ελευθερώνει κάποιο χώρο στο δίσκο καθώς διαγράφει αρχεία.

Ανασυγκροτήστε την δομή του σκληρού σας δίσκου.

Αφού ολοκληρώσω την διαδικασία καθαρισμού του δίσκου, προχωράω με την ανασυγκρότηση του. Για να το κάνω αυτό ανοίγω τον windows explorer –> πατάω δεξί κλικ στον τοπικό δίσκο –> επιλέγω ιδιότητες (properties) –> πηγαίνω στην ενότητα εργαλεία (tools) –> και επιλέγω ανασυγκρότηση τώρα (defragment now) 

Επιλέγω τον δίσκο που θέλω να ανασυγκροτήσω και πατάω στο κουμπί ανάλυση δίσκου (analyze disk). Η ανάλυση παίρνει λίγη ώρα και μετά την ολοκλήρωση της, αν κριθεί απαραίτητο από το σύστημα (συνήθως πάνω από 20%), προχωράω σε ανασυγκρότηση ,πατώντας στο κουμπί ανασυγκρότηση δίσκου (defragment disk).

Να σημειώσω ότι πολλά συστήματα στις μέρες μας έρχονται με δίσκους SSD. Σε τέτοιους δίσκους η ανασυγκρότηση δεν προσφέρει κάποια βελτίωση στην απόδοση και μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και την μακροζωία του δίσκου.

Κάνε το δίσκο γρηγορότερο

Ένα τελικό βήμα που ελέγχω είναι ο μηχανισμός caching του σκληρού δίσκου. Ανοίγω τον windows exlorer  –> πατάω δεξί κλικ στο εικονίδιο του υπολογιστή –> επιλέγω ιδιότητες (properties) –> στην αριστερή πλευρά του παραθύρου επιλέγω διαχείριση συσκευών (device manager) –> ανοίγω την ενότητα σκληροί δίσκοι (disk drives) –> πατάω διπλό αριστερό κλικ στο εικονίδιο του δίσκου –> πηγαίνω στην ενότητα πολιτική  (policies tab) –> ελέγχω ότι η πρώτη επιλογή  είναι ενεργοποιημένη.

Η δεύτερη επιλογή, αν ενεργοποιηθεί, θα κάνει τον δίσκο να είναι πιο αποδοτικός, αλλά ρισκάρουμε απώλεια δεδομένων σε περίπτωση διακοπής της παροχής ρεύματος. Προσωπικά ενεργοποιώ την δεύτερη επιλογή μόνο σε laptops, που έχουν μπαταρία, και υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι σε UPS και με τις απαραίτητες ρυθμίσεις παροχής ενέργειας.

 

 

Ρυθμίστε την παροχή ενέργειας

Για τη μέγιστη απόδοση του συστήματος θα πρέπει να ρυθμίσετε την επιλογή παροχής ενέργειας στη ρύθμιση μέγιστη επίδοση. Πηγαίνετε στην έναρξη (start) –> πίνακας ελέγχου (control panel) –> ψάχνετε για τον όρο “παροχή ενέργειας” (power options) –> επιλέγετε επιλογές παροχής ενέργειας (power options) –> επιλέγετε μέγιστη επίδοση (high performance) και πατάτε στο κουμπί εντάξει (ΟΚ).

 

Αν έχετε υπολογιστή laptop ίσως είναι καλύτερα να αφήσετε την επιλογή στην ρύθμιση εξισορρόπηση (balanced) προκειμένου να κρατάει περισσότερο η μπαταρία σας όταν βρίσκεται εκτός ρεύματος.

Μήπως το σύστημα σας δεν έχει αρκετή μνήμη;

Από τα Windows Vista και μετά, η Microsoft πρόσθεσε την τεχνολογία  ReadyBoost στα λειτουργικά της συστήματα, που επιτρέπει την χρήση usb sticks, flash μνήμης, SD cards κλπ σαν cache μηχανισμό, εκμεταλλευόμενος το ταχύτερο χρόνο απόκρισης (seek time) αυτών των συσκευών, έναντι των παραδοσιακών σκληρών δίσκων.

Στην περίπτωση που δεν μπορείτε να αναβαθμίσετε τη φυσική μνήμη του συστήματος σας, η αμέσως καλύτερη σας επιλογή είναι το ReadyBoost.

Συνδέστε ένα USB drive στον υπολογιστή σας (όσο γρηγορότερο τόσο καλύτερα) –>ανοίξτε τον Windows exlorer –> πατήστε δεξί κλικ στο εικονίδιο του USB δίσκου –> επιλέξτε ιδιότητες (properties) –> πηγαίνετε στην ενότητα ReadyBoost και ενεργοποιήστε το.

Υπάρχει κακόβουλο λογισμικό στο σύστημα σας;

Η απόδοση του ενός υπολογιστή πλήττεται σημαντικά σε περίπτωση που υπάρχει εγκατεστημένο κακόβουλο λογισμικό. Είναι σημαντικό, πέρα από το θέμα της απόδοσης, να υπάρχει εγκατεστημένο, ενημερωμένο και ενεργό antivirus/antimalware λογισμικό. Είναι καλό επίσης να εκτελείτε και μερικές χειροκίνητες σαρώσεις (manual scan) του συστήματος εκτός από τη παρακολούθηση πραγματικού χρόνου (real time monitoring).

Να σημειώσω, ότι έχω παρατηρήσει αρκετές περιπτώσεις όπου περισσότερα από ένα antivirus συστήματα είναι εγκατεστημένα στο ίδιο υπολογιστή. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τόσο αστάθεια στο σύστημα, όσο και σοβαρά προβλήματα απόδοσης στα Windows. Καλό είναι να μένετε σε ένα antivirus πρόγραμμα / σουίτα ασφάλειας κάθε φορά.

Μερικά extra tips

Για να βελτιώσετε ακόμα περισσότερο την απόδοση του συστήματος, μπορείτε να απενεργοποιήσετε την μετατροπή 8dot3name του συστήματος (κάτι που πλέον δεν χρησιμοποιείται από σύγχρονες εφαρμογές) και να ορίσετε την cache του συστήματος αρχείων στο μέγιστο. Για να το πραγματοποιήσετε πατήστε έναρξη (start) –> στο πεδίο εύρεσης γράψτε cmd –> πατήστε δεξί κλικ στο εικονίδιο του cmd και επιλέξτε “εκτέλεση ως διαχειριστής” –> στο νέο παράθυρο που θα ανοίξει εκτελέστε τα ακόλουθα:

Fsutil behavior set memoryusage 2
FSutil 8dot3name set 1

Συμπεράσματα

Καθώς μερικές από τις διαδικασίες που περιγράφω πιο πάνω εκτελούνται μόνο μια φορά, κάποιες είναι περισσότερο σαν εργασίες ρουτίνας. Η εκκαθάριση του δίσκου και η ανασυγκρότηση του θα πρέπει να εκτελούνται ίσως κάθε μήνα, ενώ ο έλεγχος για το τι εκκινείται αυτόματα καλό θα είναι να ελέγχεται που και που.

Όλες οι μέθοδοι που περιγράφω πιο πάνω μπορεί να έχουν ποικίλα αποτελέσματα, όσον αφορά την βελτίωση της απόδοσης του συστήματος, κάτι που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Παρόλα αυτά η απόδοση θα βελτιωθεί είτε λίγο, είτε πολύ.

Ίσως να σκέφτεστε να χρησιμοποιήσετε κάποιες από τις εφαρμογές που υπόσχονται ότι θα κάνουν το σύστημα σας πιο γρήγορο αυτόματα, παρόλα αυτά μπορεί να βρεθείτε να κάνετε περισσότερο κακό παρά καλό μακροπρόθεσμα. Αυτοματοποιημένες διαδικασίες καθαρισμού του μητρώου του συστήματος ή αντιμετώπισης σφαλμάτων είναι αρκετά περίπλοκες για να γίνουν εντελώς αυτόματα. Αυτός είναι και ο λόγος που αυτά τα εργαλεία ζητάνε την συγκατάθεση του χρήστη προκειμένου να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους ενέργειες.